Jedną z nowości wprowadzonych w ramach Polskiego Ładu jest „ulga na powrót”. Celem tej instytucji jest zachęcenie osób mieszkających za granicą do powrotu do Polski. Skorzystanie z ulgi obwarowane jest jednak wieloma warunkami. W konsekwencji nie każda osoba, która będzie chciała zostać rezydentem podatkowym w Polsce, będzie mogła skorzystać ze zwolnienia.
1. Nowe zwolnienie z podatku
Ulgę na powrót statuuje nowy art. 21 pkt 152 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128), zwanej dalej ustawą. Wskazany przepis stanowi: Wolne od podatku są przychody podatnika, który przeniósł miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł, osiągnięte:
a) ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy,
b) z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8,
c) z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30c albo art. 30ca albo ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych
– w czterech kolejno po sobie następujących latach podatkowych, licząc od początku roku, w którym podatnik przeniósł to miejsce zamieszkania, albo od początku roku następnego, z zastrzeżeniem ust. 39, 43 i 44.
2. Kto może skorzystać z ulgi?
Podatnik, który chce skorzystać z ulgi na powrót, musi spełniać warunki określone w art. 21 ust. 43 ustawy. Z przepisu tego wynika, iż ulga przysługuje jeżeli podatnik spełnia następujące przesłanki:
1. w wyniku zmiany miejsca zamieszkania na terytorium RP podatnik podlega tutaj nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu,
2. podatnik nie mieszkał w Polsce w okresie obejmującym:
a. trzy lata kalendarzowe poprzedzające bezpośrednio rok, w którym podatnik zmienił miejsce zamieszkania na terytorium RP, oraz
b. okres od początku roku, w którym zmienił miejsce zamieszkania na terytorium Polski, do dnia poprzedzającego dzień, w którym zmienił miejsce zamieszkania na terytorium Polski,
3. podatnik:
a. posiada obywatelstwo polskie, Kartę Polaka lub obywatelstwo innego niż RP państwa członkowskiego UE lub państwa należącego do EOG albo Konfederacji Szwajcarskiej lub
b. miał miejsce zamieszkania:
– nieprzerwanie co najmniej przez okres, o którym mowa w pkt 2, w państwie członkowskim UE lub państwie należącym do EOG, Konfederacji Szwajcarskiej, Australii, Republice Chile, Państwie Izrael, Japonii, Kanadzie, Meksykańskich Stanach Zjednoczonych, Nowej Zelandii, Republice Korei, Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej lub USA, lub
– na terytorium RP nieprzerwanie przez co najmniej 5 lat kalendarzowych poprzedzających okres, o którym mowa w pkt 2, oraz
4. posiada certyfikat rezydencji lub inny dowód dokumentujący miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w okresie niezbędnym do ustalenia prawa do tego zwolnienia,
5. nie korzystał uprzednio, w całości lub w części, z omawianego zwolnienia – przesłanka ta ma zastosowanie wyłącznie do podatników, którzy ponownie przeniosą miejsce zamieszkania na terytorium RP.
Podane powyżej przesłanki muszą zostać spełnione. Brak którejkolwiek z nich wyłącza możliwość skorzystania z ulgi.
W tym miejscu zaznaczyć należy, iż duże kontrowersje budzi wymóg posiadania, jako alternatywy dla certyfikatu rezydencji, innego dowodu dokumentującego miejsce zamieszkanie dla celów podatkowych w okresie niezbędnym do ustalenia prawa do tego zwolnienia. Nie wiadomo bowiem, co należy rozumieć pod terminem „inny dowód” i co organy podatkowe będą uznawać za wystarczający dowód dokumentujący miejsce zamieszkania. Możliwe, że na tym tle pojawi się wiele sporów między podatnikami a organami podatkowymi.
3. Przychody korzystające ze zwolnienia
Z ulgi na powrót korzystają przychody z następujących źródeł:
a) ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy;
b) z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy tj.: przychody z tytułu umów zlecenia uzyskiwane wyłącznie od:
– osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,
– właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora, jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością,
– przedsiębiorstwa w spadku
z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów z tytułu umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej;
c) z pozarolniczej działalności gospodarczej, które opodatkowane są na zasadzie skali podatkowej (art. 27 ustawy), podatkiem liniowym (art. 30 ustawy), podatkiem od kwalifikowanych praw własności intelektualnej (art. 30 ca ustawy ) albo na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
Ze zwolnienia korzystają przychody do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł. Przychód przekraczający rzeczoną kwotę jest opodatkowany.
Przy obliczaniu kwoty przychodów podlegających zwolnieniu z podatku nie będą uwzględniane przychody podlegające opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych, przychody zwolnione od podatku dochodowego, a także przychody, od których na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1540) zaniechano poboru podatku.
Jeżeli podatnikowi przysługuje równocześnie prawo do ulgi na powrót oraz ulgi dla młodych lub ulgi dla rodzin wielodzietnych lub ulgi dla osoby, która po ukończeniu 60 roku życia w przypadku kobiety i 65 roku życia w przypadku mężczyzny nadal pracuje, suma przychodów zwolnionych od podatku w ramach tych ulg, nie może przekraczać kwoty 85 528 zł w skali roku (art. 21 ust. 44 ustawy).
4. Okres korzystania z ulgi
Ulga przysługuje przez okres czterech kolejno następujących po sobie lat podatkowych. Okres ten należy liczyć od początku roku, w którym podatnik przeniósł miejsce zamieszkania na terytorium RP, albo od początku następnego roku podatkowego. Decyzja, co do roku, od którego należy stosować ulgę należy do podatnika. Przy podejmowaniu decyzji podatnik powinien wybrać rozwiązanie dla siebie korzystniejsze.
5. Jeden raz
Z ulgi na powrót podatnik może skorzystać tylko jeden raz. Wskazuje na to bezpośrednio treść art. 21 ust. 43 pkt 5 ustawy. Przepis ten stanowi: Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 152, przysługuje pod warunkiem, że nie korzystał uprzednio, w całości lub w części, z tego zwolnienia – w przypadku podatników, którzy ponownie przeniosą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
6. Oświadczenie dla pracodawcy
Warunkiem stosowania omawianego zwolnienia przez płatnika przy obliczaniu wynagrodzenia jest złożenie przez podatnika oświadczenia, że spełnia warunki do stosowania ulgi. Oświadczenie powinno zostać złożone na piśmie i wskazywać rok rozpoczęcia i zakończenia stosowania ulgi przez płatnika.
Płatnik winien rozpocząć stosowanie ulgi najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał oświadczenie. Ulgę należy uwzględniać przy obliczaniu wynagrodzenia należnego podatnikowi do upływu terminu wskazanego w oświadczeniu.
W razie zmiany stanu fatycznego, podatnik powinien zawiadomić o tym płatnika. W takim przypadku płatnik powinien przestać stosować ulgę najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał oświadczenie.
7. Nota prawna
Opracowanie stanowi utwór w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2006 r. nr 90 poz. 631, t.jedn. z późn. zm.). Publikowanie bądź powielanie niniejszego opracowania lub jego części, przytaczanie opinii, jak również rozpowszechnianie w jakikolwiek inny sposób informacji w nim zawartych bez pisemnej zgody Crede sp. z o.o. jest zabronione.
