Niemcy nie są jedynym państwem, w którym funkcjonują kasy urlopowe. Podobna instytucja działa w Austrii. Jej celem jest zabezpieczenie interesów i praw urlopowych pracowników sektora budowlanego. Z uwagi na okoliczność, iż pod kasy budowlane podlegają zarówno pracownicy bezpośrednio zatrudnieni w Austrii, jak delegowani do tego państwa, opowiemy, jak funkcjonuje austriacka kasa urlopowa i jakie roszczenia przysługują pracownikom.
1. Kasa urlopowa w Austrii
Odpowiednikiem niemieckiej SOKA-BAU w Austrii jest Bauarbeiter-Urlaubs- und Abfertigungskasse (w skrócie BUAK) – Kasa Urlopowa Pracowników Budowlanych.
BUAK posiada osobowość prawną. Została ona przyznana przez ustawę o urlopach i odprawach pracowników budowlanych (BUAG), zwaną dalej ustawą. Przedmiotowa ustawa reguluje zagadnienia związane z funkcjonowaniem BUAK oraz kwestie dotyczące uprawnień urlopowych pracowników branży budowlanej.
BUAK zabezpiecza uprawnienia urlopowe pracowników zatrudnionych w branży budowlanej. Jej zadanie polega m.in. na wypłacie roszczeń urlopowych pracowników oraz naliczaniu składek wpłacanych do kasy przez pracodawców. Praca w branży budowlanej wiąże się bowiem z częstymi zmianami pracodawców oraz przerwami w zatrudnieniu. Mogą one mieć negatywny wpływ na prawo pracowników do urlopu wypoczynkowego.
2. Branża budowlana
Obowiązek odprowadzania składek do BUAK ciąży na pracodawcach z branży budowlanej. W tym miejscu zaznaczyć należy, iż austriacki ustawodawca zdefiniował branżę budowlaną bardzo szeroko w § 2 ustawy. Do branży budowlanej zaliczono m.in.:
- mistrzów budowlanych, mistrzów murarskich, firmy budowlane, firmy zajmujące się gięciem i układaniem żelaza budowlanego, firmy rozbiórkowe, firmy posiadaczy koncesji w handlu kamieniarskim, firmy zajmujące się kopaniem wałów, robotami ziemnymi, wierceniem i cięciem betonu, regulacją wody, kontrolą potoków i lawin, pracami rekultywacyjnymi, budową dróg, dróg towarowych, szlifowaniem kominów, malowaniem elewacji w celu izolacji termicznej;
- mistrzów kamieniarstwa, przedsiębiorstwa posiadaczy koncesji na handel kamieniarski, producentów kamienia sztucznego, wytwórców lastryko;
- firmy dekarskie i brukarskie;
- producentów pieców (z wyjątkiem firm zajmujących się produkcją czystą), a także producentów płyt i kafli;
- wykonawców odwiertów, firmy posiadaczy koncesji na handel studniami, firmy asfaltowe, firmy zajmujące się głębokimi wierceniami, wypożyczaniem rusztowań, wynajmem maszyn budowlanych wraz z personelem obsługującym, ogrzewaniem, chłodzeniem, izolacją akustyczną i przeciwpożarową, czarnymi pokryciami dachowymi, uszczelnianiem przed wilgocią i wodą pod ciśnieniem, firmy tynkarskie i wykończeniowe ścianek działowych, firmy układające drewno kamienne, firmy produkujące jastrychy;
- przedsiębiorstwa stolarskie i przedsiębiorstwa posiadaczy koncesji w handlu stolarskim, firmy układające parkiety.
3. Czy obowiązek odprowadzania składek do BUAK ciązy tylko na pracodawcach krajowych?
Obowiązek odprowadzania składek do BUAK ciąży nie tylko na pracodawcach krajowych, którzy zatrudniają pracowników bezpośrednio w Austrii. Spoczywa on również na pracodawcach, którzy delegują pracowników do Austrii. Przepisy zobowiązują pracodawców wysyłających pracowników do Austrii do zagwarantowania pracownikom delegowanym co najmniej takiego urlopu płatnego, jakiego należy udzielić pracownikom krajowym. W praktyce oznacza to, iż pracodawca wysyłający pracowników do Austrii ma również obowiązek odprowadzania składek do BUAK.
4. Wysokość składki do BUAK
W celu obliczenia składki za konkretnego pracownika, jaką należy odprowadzić do BUAK, trzeba:
- ustalić liczbę dni, przez które pracownik świadczył pracę na terytorium Austrii,
- kwotę dziennej składki urlopowej.
Pierwszy z kryteriów nie budzi zasadniczych wątpliwości. Pracodawca ma obowiązek zapłacić składkę do BUAK za każdy dzień, w którym pracownik świadczył pracę na terytorium Austrii.
Zgodnie z informacjami na stronie BUAK, wysokość dziennej stawki urlopowej jest obliczana według następującego wzoru:
((stawka godzinowa + 20%) x faktor)/5
Ustalając stawkę godzinową należy wziąć pod uwagę przede wszystkim rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika na terytorium Austrii.
Wartość faktora uzależniona jest od normy czasu pracy w zwykle pięciodniowym tygodniu pracy. Określają go odpowiednie przepisy.
Odprowadzane przez pracodawców do BUAK składki zaliczane są na poczet przyszłych roszczeń urlopowych pracowników.
5. Uprawnienia urlopowe
Pracownik zagraniczny wysłany do pracy w Austrii nabywa uprawnienia urlopowe tak samo jak pracownicy krajowi.
Uprawnienie urlopowe pracownik zagraniczny uzyskuje od pierwszego dnia świadczenia pracy na terytorium Austrii.
Wysokość prawa do urlopu uzależniona jest od liczby zgromadzonych przez pracownika tygodni uprawniających do urlopu. „Tydzień uprawniający do urlopu” odpowiada tygodniowi kalendarzowemu, w którym praca świadczona była przez 5 dni pracy. Każdy poszczególny tydzień jest rejestrowany w BUAK. Im więcej tygodni uprawniających do urlopu nabył pracownik, tym ma wyższe uprawnienia urlopowe, a tym samym wyższe są jego roszczenia urlopowe.
6. Świadczenia urlopowe z BUAK
Podobnie jak w Polsce, urlop nabyty w Austrii pracownik powinien wykorzystać w naturze. Za okres korzystania z urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie urlopowe.
Wniosek o wypłatę wynagrodzenia urlopowego pracodawca wysyła do BUAK. Powinno to nastąpić najwcześniej na miesiąc przed rozpoczęciem urlopu pracownika i najpóźniej na miesiąc po jego zakończeniu.
BUAK może również wypłacić odszkodowanie i ekwiwalent za niewykorzystany urlop. Wypłata każdego z tych świadczeń następuje na wniosek zainteresowanego pracownika.
Wypłaty odszkodowania za niewykorzystany urlop może dochodzić pracownik, który nie zakończył pracy w branży budowlanej. Odszkodowanie za urlop jest nieopodatkowane.
Roszczenie o wypłatę ekwiwalentu przysługuje pracownikowi, który zakończył pracę w branży budowlanej na terenie Austrii. Przedmiotowe roszczenie materializuje się po upływie 6 miesięcy od zakończenia pracy. Termin półroczny nie ma zastosowana jeżeli pracownik przechodzi na emeryturę lub wnioskodawca dochodzi środków za zmarłego członka rodziny. Od ekwiwalentu potrącany jest podatek.
7. Pismo informacyjne
BUAK wysyła do pracowników, za których odprowadzane były składki, pisma informacyjne. Pismo takie zawiera dane o ilości zgromadzonego przez pracownika urlopu wypoczynkowego i zgromadzonych środkach pieniężnych.
8. Nota prawna
Opracowanie stanowi utwór w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2006 r. nr 90 poz. 631, t.jedn. z późn. zm.). Publikowanie bądź powielanie niniejszego opracowania lub jego części, przytaczanie opinii, jak również rozpowszechnianie w jakikolwiek inny sposób informacji w nim zawartych bez pisemnej zgody Crede sp. z o.o. jest zabronione.
