W dobie powszechnej cyfryzacji i swobodnego dostępu do sieci, nierzadko wolimy skorzystać z Internetu, by załatwić bez wychodzenia z domu różne sprawy, włącznie z urzędowymi. Wiąże się to jednak z podawaniem w sieci poufnych informacji, w efekcie czego urzędy państwowe starają się należycie zadbać o ochronę wrażliwych danych, wprowadzając bezpieczne metody logowania. W Holandii takim rozwiązaniem jest właśnie identyfikator DigiD.
1. Czym jest DigiD?
Digitale Identiteit, w skrócie DigiD, to tzw. tożsamość cyfrowa, która, podobnie jak profil zaufany w Polsce, umożliwia załatwienie wielu formalności w Holandii drogą internetową. Identyfikator ten pełni rolę podpisu elektronicznego, a jego wyrobienie wiąże się z posiadaniem specjalnego konta, za pośrednictwem którego można skontaktować się zdalnie z holenderskimi urzędami i instytucjami, m.in. z odpowiedzialnym za ubezpieczenia społeczne SVB (Sociale Verzekeringsbank), urzędem skarbowym Belastingdienst czy ze służbą zdrowia. DigiD pozwala uzyskać dostęp do dokumentacji w formie elektronicznej, a także łatwo, szybko i bezpiecznie zająć się takimi sprawami jak np. złożenie rocznej deklaracji podatkowej czy przesłanie wniosku o dofinansowanie. Należy jednak zaznaczyć, iż jego posiadanie nie jest obowiązkowe.
2. Sposób uzyskania DigiD
Nie trzeba być zameldowanym w Holandii, aby stać się posiadaczem DigiD (kiedyś stanowiło to obowiązkowy warunek do spełnienia). Jeżeli zatem dana osoba mieszka poza terytorium Holandii, np. w Polsce, nie przekreśla to jej szans na zdobycie identyfikatora. Wymagane jest posiadanie statusu obywatela jednego z państw EOG i posiadanie numeru BSN (Burgerservicenummer), czyli holenderskiego odpowiednika polskiego numeru PESEL.
Jeśli dana osoba wyprowadziła się z Holandii, lecz posiadała wcześniej DigiD, to nadal może używać swojego dotychczasowego identyfikatora.
Wyrobienie DigiD jest darmowe. By uzyskać holenderską tożsamość cyfrową, należy złożyć wniosek drogą elektroniczną przy użyciu formularza zgłoszeniowego, a potem aktywować swoje konto. Sposób, w jaki można ubiegać się o identyfikator DigiD, zależy od miejsca zamieszkania wnioskodawcy, a mianowicie od tego, czy mieszka on w Holandii, czy poza granicami tego kraju.
2.1 Procedura uzyskania DigiD dla osób mieszkających w Holandii
W celu uzyskania DigiD, osoby mieszkające na terytorium Holandii powinny wypełnić formularz zgłoszeniowy dostępny na stronie digid.nl. W ciągu 3 dni od złożenia wniosku wnioskodawca otrzyma pismo przysłane pocztą tradycyjną i zawierające kod aktywacyjny. List przyjdzie na adres, pod jakim wnioskodawca jest zameldowany w holenderskiej gminie. Otrzymany pocztą kod należy wykorzystać w ciągu 21 dni do aktywacji konta DigiD. Przekroczenie tego terminu oznacza konieczność rozpoczęcia procedury od początku.
2.2 Procedura uzyskania DigiD dla osób przebywających poza terytorium Holandii
W przypadku osób przebywających poza terytorium Holandii, wyrobienie DigiD wymaga rejestracji na stronie digid.nl poprzez wypełnienie formularza zgłoszeniowego dla wnioskodawców mieszkających za granicą. Następny etap tej procedury to odebranie wiadomości SMS-owej i mailowej z tzw. baliecode. Kod ten jest niezbędny do uzyskania kodu aktywacyjnego. Jego ważność wynosi 30 dni.
Kod aktywacyjny można odebrać na jeden z dwóch sposobów. Jeden z nich to osobista wizyta w stacjonarnym punkcie obsługi DigiD w Holandii bądź na terytorium innego kraju, przy czym warto wiedzieć, że wiele z takich biur wymaga wcześniejszego umówienia się. Drugi sposób uzyskania kodu aktywacyjnego polega na odbyciu wideo rozmowy z pracownikiem NederlandWereldwijd (Netherlands Worldwide), na które zawsze trzeba się najpierw umówić za pośrednictwem strony Netherlands Appointment (vfsvisaonline.com), służącej do ustalania takich spotkań online.
Jeżeli wnioskodawca wybrał opcję wideo rozmowy, po ustaleniu terminu otrzyma on wiadomość mailową z potwierdzeniem umówienia konferencji, a także ze stosownymi instrukcjami i linkiem do nawiązania połączenia. Wideo rozmowa z pracownikiem NederlandWereldwijd odbędzie się w języku niderlandzkim lub angielskim. Podczas spotkania online należy podać nr BSN i kod baliecode oraz okazać przed kamerą dowód tożsamości.
Aktywacja DigiD musi nastąpić w ciągu 21 dni od otrzymania kodu aktywacyjnego, co dotyczy zarówno osób, które zdecydowały się na wideo rozmowę, jak też odbierających ten kod osobiście w biurze obsługi DigiD.
3. Metody logowania z użyciem DigiD
Wyróżniamy następujące metody logowania się z wykorzystaniem holenderskiej tożsamości cyfrowej:
- login i hasło – klasyczna metoda poprzez wpisanie nazwy użytkownika i hasła, przy czym coraz więcej instytucji z niej rezygnuje na rzecz innych sposobów logowania;
- weryfikacja SMS – dwustopniowe logowanie z wykorzystaniem kodu weryfikacyjnego otrzymanego w wiadomości SMS. Kod ten stanowi formę dodatkowej kontroli i należy wprowadzić go przy logowaniu przez podanie nazwy użytkownika oraz hasła;
- użycie aplikacji DigiD – logowanie przez aplikację polega na podaniu samodzielnie ustalonego kodu PIN zamiast hasła. Aplikację można pobrać na urządzenia mobilne z systemami iOS i Android;
- logowanie z użyciem dokumentu tożsamości – dokument tożsamości jest niezbędny w celu dostępu do szczególnie wrażliwych danych. Ta forma logowania wymaga posiadania urządzenia mobilnego z czytnikiem NFC.
4. Upoważnienie osoby trzeciej
W przypadku gdy dana osoba potrzebuje pomocy przy elektronicznym załatwianiu formalności, które wymagają posiadania DigiD, lub ktoś chce pomóc komuś innemu w załatwieniu formalności urzędowych przez Internet, istnieje opcja skorzystania ze specjalnego upoważnienia, zezwalającego na posłużenie się DigiD w czyimś imieniu.
O przyznanie takiej autoryzacji może wnioskować nie tylko osoba upoważniająca, lecz również osoba upoważniana. Osoba, która chce upoważnić kogoś innego do załatwienia swoich spraw z użyciem DigiD, powinna poprosić o kod autoryzacyjny dla osoby upoważnianej na stronie https://machtigen.digid.nl/iemand-machtigen. Następnie należy przekazać ten kod osobie upoważnianej wraz z własnym numerem BSN. Jeżeli natomiast o autoryzację DigiD wnioskuje osoba upoważniana, która zamierza zająć się formalnościami w czyimś imieniu, powinna ona odwiedzić stronę https://machtigen.digid.nl/gemachtigd-worden i dysponować numerem BSN osoby upoważniającej. Następnie upoważniający, mieszkający na terytorium Holandii, otrzyma kod autoryzacyjny pocztą tradycyjną. Kod ten należy oczywiście przekazać osobie upoważnianej. W przypadku gdy upoważniający mieszka za granicą, to może on samodzielnie udzielić stosownej autoryzacji drogą internetową.
Upoważnienie DigiD nie wymaga ujawnienia przez upoważniającego swoich danych do logowania osobie trzeciej, gdyż upoważniony loguje się z użyciem własnego identyfikatora DigiD. Co więcej, osoba upoważniona ma dostęp tylko do tych danych, na które udzielający autoryzacji użytkownik wyraził zgodę. Upoważnienia można też udzielić na określony czas.
Warto wiedzieć, że istnieje możliwość przyznania autoryzacji DigiD więcej niż jednej osobie. Ponadto podmiotami upoważnianymi mogą być zarówno osoby fizyczne (np. członek rodziny), jak też prawne (np. kancelaria podatkowa).
5. Nota prawna
Opracowanie stanowi utwór w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2006 r. nr 90 poz. 631, t.jedn. z późn. zm.). Publikowanie bądź powielanie niniejszego opracowania lub jego części, przytaczanie opinii, jak również rozpowszechnianie w jakikolwiek inny sposób informacji w nim zawartych bez pisemnej zgody Crede sp. z o.o. jest zabronione.
