Dokumentem, który legalizuje zatrudnienie cudzoziemca spoza UE, EOG i Szwajcarii na terytorium RP jest zezwolenie na pracę. Uzyskanie zezwolenia wymaga spełnienia szeregu formalności. Postaramy się Państwu przedstawić w skrócie problematykę uzyskiwania zezwoleń na pracę.

1. Typy zezwoleń na pracę

Występując o zezwolenie na pracę, należy w pierwszej kolejności ustalić jakiego typu ma być zezwolenie. Przepisy ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1100 z późń. zm.), zwanej dalej ustawą o promocji zatrudnienia, pozwalają na wyodrębnienie sześciu typu zezwoleń na pracę na terytorium Polski. Możemy wyróżnić:

  • zezwolenie na pracę typu A – wydawane cudzoziemcowi, który wykonuje pracę na terytorium RP na podstawie umowy z podmiotem, którego siedziba lub miejsce zamieszkania albo oddział, zakład lub inna forma zorganizowanej działalności znajduje się na terytorium RP;
  • zezwolenie na pracę typu B – w związku z pełnieniem funkcji w zarządzie osoby prawnej wpisanej do rejestru przedsiębiorców lub będącej spółką kapitałową w organizacji albo w związku z prowadzeniem spraw spółki komandytowej lub komandytowo-akcyjnej jako komplementariusz, albo w związku z udzieleniem prokury cudzoziemiec przebywa na terytorium RP przez okres przekraczający łącznie 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy;
  • zezwolenie na pracę typu C – cudzoziemiec wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego i jest delegowany na terytorium RP na okres przekraczający 30 dni w roku kalendarzowym do oddziału lub zakładu podmiotu zagranicznego albo podmiotu powiązanego, w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. 2021 poz. 1128 z późń. zm.), z pracodawcą zagranicznym;
  • zezwolenie na pracę typu D – cudzoziemiec wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego, nieposiadającego oddziału, zakładu lub innej formy zorganizowanej działalności na terytorium RP i jest delegowany na terytorium RP w celu realizacji usługi o charakterze tymczasowym i okazjonalnym (usługa eksportowa);
  • zezwolenie na pracę typu E – cudzoziemiec wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego i jest delegowany na terytorium RP na okres przekraczający 30 dni w ciągu kolejnych 6 miesięcy w innym celu niż wskazany w pkt 2-4;
  • zezwolenie na pracę typu S – wymagane jest w przypadkach, gdy cudzoziemiec wykonuje na terytorium RP pracę w zakresie działalności określonych w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2017 r. w sprawie podklas działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), w których wydawane są zezwolenia na pracę sezonową cudzoziemca (Dz. U. z 2017 r., poz. 2348) na podstawie umowy z podmiotem, którego siedziba lub miejsce zamieszkania albo oddział, zakład lub inna forma zorganizowanej działalności znajduje się na terytorium RP.

Z uwagi na szczególny charakter zezwoleń na pracę typu S niniejsza publikacja skoncentruje się na zasadach uzyskiwania zezwoleń na pracę typu A, B, C, D, E.

2. Kto wydaje zezwolenie na pracę?

Zezwolenie na pracę wydaje wojewoda. Właściwość miejscowa wojewody uzależniona jest od typu zezwolenia, o którego wydanie występujemy:

  • zezwolenia typu A lub B – wydaje wojewoda właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi;
  • zezwolenia typu C – wydaje wojewoda właściwy ze względu na siedzibę podmiotu, do którego cudzoziemiec jest delegowany;
  • zezwolenia typu D – wydaje wojewoda właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu, na rzecz którego jest świadczona usługa, a jeżeli podmiot ten ma siedzibę lub miejsce zamieszkania za granicą – ze względu na główne miejsce wykonywania pracy przez cudzoziemca na terytorium RP;
  • zezwolenia typu E – wydaje wojewoda właściwy ze względu na główne miejsce wykonywania pracy przez cudzoziemca na terytorium RP.

Jeżeli ze względu na specyfikę wykonywanej przez cudzoziemca pracy nie można wskazać głównego miejsca jej wykonywania, zezwolenie wydaje wojewoda mazowiecki.

3. Wnioskodawca

Zezwolenie na pracę wydawane jest na wniosek podmiotu powierzającego pracę. Zgodnie z treścią art. 2 ust. 1 pkt 21b ustawy o promocji zatrudnienia pod pojęciem ”podmiot powierzający pracę”  rozumieć należy jednostkę organizacyjną, chociażby nie posiadała osobowości prawnej, lub osobę fizyczną, która na podstawie umowy lub innego stosunku prawnego powierza wykonywanie pracy cudzoziemcowi . Oznacza to, że podmiotem powierzającym pracę może być zarówno pracodawca w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy, jak i podmiot, bez względu na jego formę prawną, na rzecz którego cudzoziemiec świadczy usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej (np. umowy zlecenia).

4. Wniosek i załączniki

Ustawodawca w ustawie o promocji zatrudnienia szczegółowo określił zakres informacji, jakie powinien zawierać wniosek o zezwolenie na pracę. Można je podzielić na 4 grupy danych:

  • informacje dotyczące podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi oraz pracodawcy użytkownika lub podmiotu, do którego pracownik jest delegowany (np. nazwę, adres siedziby, dane kontaktowe, dane rejestrowe);
  • dane osoby przebywającej na terytorium RP, posiadającej dokumenty potwierdzające wypełnienie obowiązków określonych w art. 88c ust. 6 pkt 1 i 2 ustawy o promocji zatrudnienia i upoważnionej do reprezentowania pracodawcy wobec wojewody i organów, o których mowa w art. 88f ust. 3 ustawy o promocji zatrudnienia w przypadku ubiegania się o wizę typu A, B, C (np. imię i nazwisko, obywatelstwo, dane dotyczące dokumentu tożsamości);
  • dane osobowe cudzoziemca (np. imię i nazwisko, datę urodzenia, obywatelstwo, nazwę, serię, numer, datę wydania i datę ważności dokumentu podróży);
  • informacje dotyczące pracy oferowanej cudzoziemcowi (np. okres lub okresy pracy oznaczone datami, stanowisko lub rodzaj wykonywanej pracy, miejsce wykonywania pracy, podstawę prawną wykonywania pracy, wymiar czasu pracy, wysokość wynagrodzenia, zakres podstawowych obowiązków w związku z wykonywaną pracą).

Wniosek o wydanie zezwolenia na pracę ma postać formularza, dostępnego na stronach poszczególnych Urzędów Wojewódzkich.

Do wniosku należy załączyć dokumenty wykazujące okoliczności istotne dla wydania zezwolenia na pracę. Należą do nich m.in.

  • oświadczenie o niekaralności podpisywane przez osobę fizyczną będącą podmiotem powierzającym wykonywanie pracy, bądź działającą jako organ jednostki organizacyjnej będącej podmiotem powierzającym wykonywanie pracy;
  • oryginał informacji starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy w oparciu o rejestry bezrobotnych i poszukujących pracy lub o negatywnym wyniku rekrutacji organizowanej dla pracodawcy, wydanej nie wcześniej niż 180 dni przed dniem złożenia wniosku, a w przypadkach uzasadnionych przez starostę – 90 dni przed dniem złożenia wniosku – jeżeli jest ona wymagana;
  • kopię wszystkich wypełnionych stron z ważnego dokumentu podróży cudzoziemca, którego dotyczy wniosek, a w przypadku braku takiego dokumentu kopię innego ważnego dokumentu potwierdzającego tożsamość;
  • dokumenty potwierdzające spełnienie przez cudzoziemca wymagań stawianych kandydatom do pracy przez podmiot powierzający wykonywanie pracy, określonych w informacji starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy.

Wniosek może zostać złożony w formie papierowej (osobiście lub wysłać pocztą) lub elektronicznie za pomocą platformy praca.gov.pl. Jednakże w przypadku skorzystania z drogi elektronicznej należy niezwłocznie dostarczyć do właściwego organu oryginał oświadczenia o niekaralności, a jeżeli wnioskodawca działa za pośrednictwem pełnomocnika – również oryginał pełnomocnictwa.

5. Opłata od wniosku

Od wniosku o wydanie zezwolenia na pracę pobierana jest opłata. Jej wysokość została określona w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityk Społecznej z dnia 8 grudnia 2017 r. w sprawie wysokości wpłat dokonywanych w związku ze złożeniem wniosku o wydanie zezwolenia  na pracę lub zezwolenia na pracę sezonową oraz złożeniem oświadczenia  o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi (Dz. U. z 2017 r., poz. 2350). Zgodnie z jego § 2 opłaty wynoszą:

  • 50 PLN – w przypadku gdy podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi zamierza powierzyć wykonywanie pracy na podstawie zezwolenia na pracę na okres nieprzekraczający 3 miesięcy;
  • 100 PLN – w przypadku  gdy  podmiot  powierzający  wykonywanie  pracy  cudzoziemcowi  zamierza  powierzyć  cudzoziemcowi wykonywanie pracy na podstawie zezwolenia na pracę na okres dłuższy niż 3 miesiące;
  • 200 PLN –  w przypadku  gdy  podmiot  powierzający  wykonywanie  pracy  cudzoziemcowi  zamierza  delegować cudzoziemca na terytorium RP w celu realizacji usługi eksportowej.

Opłata wnoszona jest na konto właściwego Urzędu Wojewódzkiego, a dowód jej uiszczenia stanowi obligatoryjny załącznik do wniosku.

6. Zezwolenie na pracę

Zezwolenie na pracę wydawane jest dla ściśle określonego cudzoziemca. Wskazuje ono podmiot powierzający wykonywanie pracy, stanowisko lub rodzaj pracy wykonywanej przez cudzoziemca, najniższe miesięczne wynagrodzenie cudzoziemca na danym stanowisku, wymiar czasu pracy albo liczbę godzin pracy w tygodniu lub miesiącu, rodzaj umowy będącej podstawą wykonywania pracy oraz okres ważności zezwolenia. Jeżeli cudzoziemiec ma wykonywać pracę w okresie krótszym niż miesiąc, w zezwoleniu podaje się przewidywaną liczbę godzin pracy i wynagrodzenie za cały okres pracy. W zezwoleniach na pracę typu C i D określany jest także podmiot, do którego cudzoziemiec jest delegowany, a w zezwoleniach wydanych dla cudzoziemca, który ma zostać zatrudniony w charakterze pracownika tymczasowego wskazuje się pracodawcę użytkownik.

Zezwolenie wydawane jest na czas określony, nie dłuższy niż 3 lata i może być przedłużane. Jednakże w przypadku gdy cudzoziemiec pełni funkcję w zarządzie osoby prawnej, która na dzień złożenia wniosku zatrudniała powyżej 25 osób, wojewoda może wydać zezwolenie na pracę na okres nie dłuższy niż 5 lat. W razie delegowania cudzoziemca przez pracodawcę zagranicznego w celu realizacji usługi eksportowej wojewoda wydaje zezwolenie na pracę na okres delegowania. W przypadkach określonych w wydanych przez wojewodę kryteriach wydawania zezwoleń na pracę cudzoziemców, wojewoda może ograniczyć okres, na który wydaje zezwolenie na pracę.

Zezwolenie na pracę wydawane jest w trzech egzemplarzach, z czego dwa egzemplarze wydaje się podmiotowi powierzającemu wykonywanie pracy. Jeżeli zezwolenie na pracę wydawane jest w formie dokumentu elektronicznego, dodatkowo wydaje się jeden egzemplarz zezwolenia w formie pisemnej.

7. Odmowa wydania zezwolenia na pracę

Odmowa wydania zezwolenia na pracę następuje w drodze decyzji administracyjnej. Decyzja taka zostanie podjęta w razie zaistnienia którejś z okoliczności określonych w art. 88i ustawy o promocji zatrudnienia. Przesłankę odmowy wydania zezwolenia na pracę stanowi m.in. podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi złożył wniosek zawierający nieprawdziwe dane osobowe lub fałszywe informacje lub dołączył do niego dokumenty zawierające takie dane, zeznał nieprawdę lub zataił prawdę, w celu użycia jako autentyczny podrobił lub przerobił dokument albo takiego dokumentu jako autentycznego używał, został prawomocnie ukarany za wykroczenie określone w art. 120 ust. 3-5 ustawy o promocji zatrudnienia.

8. Obowiązki podmiotu powierzającego wykonanie pracy cudzoziemcowi

Podmiot powierzający wykonywanie pracy zobowiązany jest uwzględnić w umowie z cudzoziemcem warunki, o których mowa w zezwoleniu na pracę. Umowa ta powinna zostać zawarta w formie pisemnej. Przy czym przed jej podpisaniem podmiot powierzający wykonywanie pracy powinien przedstawić cudzoziemcowi jej tłumaczenie na język zrozumiały dla zainteresowanego. Powinien on także przekazać cudzoziemcowi jeden egzemplarz zezwolenia na pracę.

Do obowiązków podmiotu powierzającego wykonanie pracy należy również informowanie cudzoziemca o działaniach podejmowanych w związku z postępowaniem o udzielenie lub przedłużenie zezwolenia na pracę, a także o decyzjach o wydaniu, odmowie wydania lub uchyleniu zezwolenia.

Na podmiocie powierzającym wykonywanie pracy ciąży także powinność dochowania należytej staranności w postępowaniach o zezwolenie, przedłużenie i uchylenie zezwolenia na pracę cudzoziemca.

Art. 88 i ustawy o promocji zatrudnienia nałożył na podmiot powierzający wykonywanie pracy szczególny obowiązek informacyjny. W myśl tego przepisu podmiot powierzający cudzoziemcowi wykonywanie pracy ma obowiązek zawiadomić, w terminie 7 dni, wojewodę, który wydał zezwolenie na pracę, o następujących okolicznościach:

  • cudzoziemiec rozpoczął pracę o innym charakterze lub na innym stanowisku niż określone w zezwoleniu na pracę;
  • nastąpiła zmiana siedziby lub miejsca zamieszkania, nazwy lub formy prawnej podmiotu powierzającego cudzoziemcowi wykonywanie pracy lub przejęcie zakładu pracy lub jego części przez innego pracodawcę;
  • nastąpiło przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę;
  • zmieniła się osoba reprezentująca pracodawcę, o której mowa w art. 88c ust. 6 pkt 3 ustawy o promocji zatrudnienia;
  • cudzoziemiec nie podjął pracy w okresie 3 miesięcy od początkowej daty ważności zezwolenia na pracę;
  • cudzoziemiec przerwał pracę na okres przekraczający 3 miesiące;
  • cudzoziemiec zakończył pracę wcześniej niż 3 miesiące przed upływem okresu ważności zezwolenia na pracę.

Realizacja przedmiotowego obowiązku jest niezwykle ważna. Niepodjęcie przez cudzoziemca pracy w okresie 3 miesięcy od początkowej daty ważności zezwolenia na pracę oraz przerwanie przez cudzoziemca pracy na okres przekraczający 3 miesięcy stanowią przesłanki uchylenia zezwolenia na pracę.

9. Nota prawna

Opracowanie stanowi utwór w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2006 r. nr 90 poz. 631, t.jedn. z późn. zm.). Publikowanie bądź powielanie niniejszego opracowania lub jego części, przytaczanie opinii, jak również rozpowszechnianie w jakikolwiek inny sposób informacji w nim zawartych bez pisemnej zgody Crede sp. z o.o. jest zabronione.

Ten post dostępny jest także w języku: English Français