31.12.2019 r. ważny termin – INWENTARYZACJA

Wraz z końcem roku wszyscy przedsiębiorcy bez względu na formy opodatkowania, zobowiązani są do przeprowadzenia inwentaryzacji. Przeprowadzenie inwentaryzacji może przebiegać w różny sposób, jednak w każdym przypadku musi zostać dokonana na dzień 31.12.2019 r.

Podatkowa księga przychodów i rozchodów – inwentaryzacja

Podatnicy prowadzący księgę przychodów i rozchodów dokonują spisu z natury w formie arkusza bądź też protokołu. Spis z natury sporządzony na dzień 31 grudnia jest równocześnie spisem początkowym na dzień 01 stycznia roku następnego.

Spis z natury obejmuje:

  • towary handlowe,
  • materiały zarówno podstawowe jak i pomocnicze,
  • półwyroby, produkcja w toku,
  • wyroby gotowe,
  • braki i odpady.

Ważne jest aby spis z natury zawierał datę, numer kolejny pozycji, jednostkę miary, ilość, cenę (wyceny dokonuje się według cen nabycia, bądź też kosztów wytworzenia).

Arkusze niezbędne do przeprowadzenia np. spisu z natury, muszą być opieczętowane i ponumerowane. Nie ma mowy o poprawianiu błędów korektorem lub zamazywanie czy inny sposób, który uniemożliwi odczytanie pierwotnego zapisu.

Zerowy spis z natury 

Jeżeli przedsiębiorca nie posiada na stanie firmy, żadnych towarów handlowych ani materiałów wówczas nie zwalnia go z obowiązku sporządzenia spisu z natury. Należy w arkuszu spisu z natury wpisać wartość zerową.

Księga handlowa – inwentaryzacja

Ustawodawca dla podatników na pełnej księgowości narzucił szereg dodatkowych czynności dlatego poniżej przedstawiamy krótki instruktaż pozwalający przeprowadzić to sprawnie i szybko.

Zanim przystąpimy do przeprowadzenia inwentaryzacji kierownik jednostki wydaje zarządzeniew sprawie przeprowadzenia inwentaryzacji.

W zarządzeniu tym powinny się znaleźć, między innymi: rodzaj inwentaryzacji, skład komisji, która przeprowadzi inwentaryzację, terminy, numery arkuszy spisowych, obszar oraz sposób rozliczenia inwentaryzacji.

Następnie kierownik jednostki tworzy harmonogram inwentaryzacyjny, który jest uzupełnieniem do zarządzenia. W harmonogramie uwzględnia się: przedmiot inwentaryzacji, obiekt zinwentaryzowany, termin przeprowadzenia inwentaryzacji, rodzaj i metoda a także nr zespołu spisowego.

Po trzecie należy określić obowiązki i prawa osób powołanych do przeprowadzenia spisu z natury.

Na koniec trzeba pamiętać, że ważnym elementem sprawnej inwentaryzacji jest przeszkolenie osób mających za zadanie przeprowadzenie jej.

Metody inwentaryzacji

Metoda przeprowadzenia inwentaryzacji uzależniona jest od tego jakie składniki majątku chcemy wycenić.

  1. spis z natury – dotyczy tylko składników mierzalnych i policzalnych własnych oraz obcych (np. leasing) znajdujących się na terenie firmy. Wyceny dokonuje się na podstawie cen nabycia bądź też kosztów wytworzenia. Np.:
  • środki trwałe: grunty, budynki, budowle, maszyny, urządzenia techniczne, środki transportowe i inne środki trwałe;
  • inwestycje rozpoczęte;
  • środki pieniężne w gotówce i papierach wartościowych;
  • surowce, materiały i półprodukty;
  • produkcja w toku;
  • zakończone roboty i usługi;
  • towary handlowe;
  • opakowania, odpady, braki, surowce wtórne;
  • pozostałe składniki majątkowe (w tym leasing).
  1. uzgadnianie sald – w formie pisemnej dwustronne potwierdzenie należności, stanów księgowych aktywów i pasywów pomiędzy kontrahentami, wierzycielami, dłużnikami.
  2. weryfikacja ksiąg z dokumentami – porównywanie stanów księgowych w księgach rachunkowych lub inwentarzowych z danymi w dokumentach źródłowych lub wtórnych, rejestrach, kartotekach operacyjnych.

Terminy przeprowadzenia inwentaryzacji

Raz w ciągu 4 lat – środki trwałe,

Raz na 2 lata – materiały i towary znajdujące się w magazynie,

Na ostatni dzień bilansowy – środki pieniężne w kasie i na rachunkach bankowych, należności, udzielone pożyczki.

Inwentaryzację należy przeprowadzić również na dzień:

  • zakończenia działalności przez jednostkę, w odniesieniu do wszystkich jej składników aktywów i pasywów,
  • poprzedzający postawienie jednostki w stan likwidacji, w odniesieniu do wszystkich jej składników aktywów i pasywów,
  • poprzedzający wszczęcie postępowania upadłościowego.
Ze względu na wielkość prac związanych z zamknięciem roku, w księgach handlowych ustawodawca dopuścił możliwość rozpoczęcia inwentaryzacji na 3 miesiące przed terminem a zakończenie musi nastąpić najpóźniej do 15 dnia następnego roku.

Odstąpienie od inwentaryzacji

Zgodnie z art. 26 ust. 5 ustawy o rachunkowości można odstąpić od przeprowadzania inwentaryzacji w sytuacji:

  • połączenia lub podziału jednostek, z wyjątkiem spółek kapitałowych, jeżeli w drodze pisemnej umowy strony odstąpią od przeprowadzenia inwentaryzacji,
  • zawieszenia działalności, jeżeli jednostka nie zamyka ksiąg rachunkowych.

Pojęcia:

inwentaryzacja – okresowe uzgodnienie rzeczywistego stanu majątku i źródeł ich pochodzenia ze stanem wykazanym w ewidencji księgowej;

spis z natury – jedna z form inwentaryzacji pozwalający ocenić rzeczywistą wartość i stan ilościowy składników majątku firmy;

potwierdzenie sald – jedna z form inwentaryzacji, polegająca na uzyskaniu oświadczeń od kontrahentów dotyczących wzajemnych rozrachunków;

remanent – spis ilości towarów znajdujących się w danej chwili w firmie.

Podstawa prawna:

  • Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 r. poz. 351 ze zm.);
  • Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.