Bardzo wielu Polaków świadczących pracę na terytorium Niemiec korzysta z Kindergeld. Znacznie mniej popularnym zasiłkiem jest Elterngeld. W związku z tym, postaramy się wyjaśnić: co to za świadczenie, jak je uzyskać, jak długo i w jakiej wysokości jest wypłacane, a także czy może być wypłacane na dzieci urodzone w Polsce.

1. Co to jest Elterngeld?

Elterngeld to zasiłek przysługujący świeżo upieczonym rodzicom. Dzięki niemu rodzice mogą zrezygnować z pracy lub ją ograniczyć i skupić się na opiece nad nowym członkiem rodziny. Z tego powodu nazwę tego świadczenia na język polski tłumaczy się jako zasiłek rodzicielski lub zasiłek wychowawczy.

Można wyróżnić kilka wariantów Elterngeld:

  • Basiselterngeld – to świadczenie podstawowe, bez żadnych dodatków;
  • ElterngeldPlus – w tym wariancie wnioskodawca może pobierać zasiłek dwa razy dłużej niż standardowo, ale jego kwota jest o połowę niższa; przesłankę skorzystania z ElterngeldPlus stanowi podjęcie przez wnioskodawcę zatrudnienia na część etatu (nie więcej niż w 32 godziny tygodniowo);
  • Partnerschaftsbonus (bonus dla partnerów) – z tego wariantu mogą skorzystać rodzice, wspólnie wychowujący dziecko, którzy ograniczyli zatrudnienie i pracują średnio między 24 a 32 godziny tygodniowo; wybierając ten wariant świadczenia rodzice mogą przedłużyć okres pobierania świadczenia podstawowego o dodatkowe 4 miesiące dla każdego z nich;
  • Partnermonate – jeżeli oboje rodzice dziecka ograniczą swoją pracę na minimum dwa miesiące, okres pobierania świadczenia podstawowego zostaje wydłużony o dodatkowe 2 miesiące dla drugiego rodzica.

2. Osoby uprawnione do Elterngeld

Można wnioskować o wypłatę Elterngeld zarówno na własne, jak i na cudze dziecko. W tym drugim przypadku o zasiłek można wystąpić jeżeli:

  • wnioskodawca planuje adopcję dziecka,
  • dziecko jest dzieckiem partnera życiowego wnioskodawcy,
  • wnioskodawca oczekuje na uznanie jego ojcostwa,
  • rodzice dziecka nie mogą się nim opiekować z powodu choroby, ciężkiego upośledzenia, bądź śmierci – w takiej sytuacji z wnioskiem o zasiłek może wystąpić krewny dziecka do trzeciego stopnia pokrewieństwa.

Ustawodawca niemiecki uzależnił przyznanie i wypłatę Elterngeld od spełnienia przez wnioskodawcę następujących przesłanek:

  • wnioskodawca posiada miejsce stałego zamieszkania lub pobytu na terenie Niemiec – przesłanka ta jest spełniona jeżeli przez okres co najmniej 183 dni w roku wnioskodawca przebywa na terenie Niemiec. Warunek ten nie ma charakteru bezwzględnego. O zasiłek mogą bowiem wystąpić również osoby, które:
    • są zatrudnione w Niemczech, ale wykonują pracę za granicą,
    • pracują w krajach trzeciego świata lub na misjach zagranicznych jako wolontariusze,
    • są obywatelami Niemiec zatrudnianymi w organizacjach międzynarodowych lub w dyplomacji;
  • wnioskodawca i dziecko mieszkają w jednym gospodarstwie domowym;
  • wnioskodawca samodzielnie wychowuje dziecko;
  • osoba występująca o świadczenie nie powinna pracować na pełen etat;
  • wnioskodawca nie przekracza progu zarobkowego – dla osób samotnie wychowujących dziecko próg ten wynosi 250 000,00 Euro, zaś dla par wspólnie wychowujących dziecko – 500 000,00 Euro.

Bez znaczenia dla przyznania świadczenia pozostaje okoliczność, czy wnioskodawca przed urodzeniem dziecka wykonywał pracę zarobkową, prowadził działalność gospodarczą, czy pozostawał bezrobotny.

3. Okres, na jaki przyznawany jest Elterngeld

Elterngeld przysługuje od dnia urodzenia dziecka do ukończenia przez nie 14 miesiąca życia. Osoby, które podjęły się opieki nad cudzym dzieckiem, mogą wnioskować o świadczenie na okres 14 miesięcy od chwili przejęcia opieki nad dzieckiem, ale nie później niż do ukończenia przez nie 8. roku życia.

Co do zasady, zasiłek wypłacany jest przez okres do 12 miesięcy. Jednakże mogą mieć miejsce sytuacje, które powodują zmianę okresu wypłaty świadczenia. Należą do nich:

  • pobieranie świadczenia przez oboje rodziców w tym samym czasie – czas, przez który wypłacane jest świadczenie, zostaje skrócony jest do 6 miesięcy,
  • wnioskodawca korzysta z wariantu ElterngeldPlus – czas pobierania świadczenia ulega wydłużeniu do 24 miesięcy,
  • rodzice dziecka zdecydowali się na tzw. Partnerschaftsbonus – każdy z rodziców otrzymuje 4 dodatkowe miesiące pobierania świadczenia,
  • obydwoje rodzice podjęli decyzję o skorzystaniu z wariantu Partnermonate – okres pobierania świadczenia wydłuża się o 2 dodatkowe miesiące.

4. Wysokość Elterngeld

Kwota Elterngeld obliczana jest na podstawie dochodów netto wnioskodawcy z okresu 12 miesięcy przed urodzeniem dziecka. Przy obliczaniu podstawy wymiaru zasiłku uwzględnieniu nie podlegają m.in. zasiłek macierzyński, zasiłek dla bezrobotnych, stypendia, zasiłek wypłacany matce za czas choroby w okresie ciąży.

Wnioskodawca powinien otrzymać świadczenie w wysokości nie mniejszej niż 65% równowartości wynagrodzenia. Jednakże kwota ta nie może być niższa niż 300 euro i wyższa niż 1 800 euro. W przypadku gdy wynagrodzenie wnioskodawcy jest bardzo niskie, zostanie wypłacone mu świadczenie w wysokości 100% uzyskiwanego dochodu netto.

Kobiecie, która przy jednym porodzie urodziła więcej niż jedno dziecko, przysługuje dodatkowe 300 euro za każde kolejne dziecko.

Jeżeli dziecko, na które ma być wypłacane Elterngeld, ma starsze rodzeństwo, wnioskodawcy przysługuje dodatek do świadczenia. Jest to tzw. Geschwisterbonus (bonus za rodzeństwo). Przysługuje on w sytuacji gdy wnioskodawca ma już:

  • 1 dziecko poniżej 3 roku życia, albo
  • dwoje dzieci poniżej 6 roku życia, albo
  • 1 niepełnosprawne dziecko poniżej 14 roku życia.

5. Jak uzyskać Elterngeld?

Elterngeld wypłacany jest na wniosek osoby zainteresowanej. Do wniosku załączyć należy m.in.:

  • akt urodzenia dziecka,
  • kopię dowodu osobistego wnioskodawcy,
  • zaświadczenie o dochodach w okresie 12 miesięcy poprzedzających urodzenie dziecka,
  • zaświadczenie od pracodawcy o udzieleniu wnioskodawcy urlopu rodzicielskiego.

Wniosek wraz załącznikami należy złożyć do właściwego miejscowo Elterngeldstelle (Biuro zasiłków rodzicielskich).

Elterngeld może zostać wypłacony wstecznie – maksymalnie do 3 miesięcy od daty złożenia wniosku. W związku z tym wniosek o jego wypłatę należy złożyć najpóźniej do ukończenia przez dziecko 3 miesiąca życia.

6. Elterngeld na dzieci urodzone w Polsce

Można uzyskać Elterngeld na dzieci urodzone w Polsce. Jak już wcześniej wskazano, podstawowym warunkiem przyznania świadczenia jest posiadanie przez wnioskodawcę centrum interesów życiowych na terytorium Niemiec. Powinien on zatem przebywać w Niemczech co najmniej 183 dni w roku. Jeżeli przedmiotowa przesłanka nie jest spełniona, nie można wystąpić o Elterngeld na dziecko urodzone w Polsce.

7. Rozliczenie podatkowe a Elterngeld

Elterngeld nie jest opodatkowany. Świadczenie to należy jednak wykazać w zeznaniu rocznym. Co więcej, jest ono wliczane do dochodu. Ma ono zatem wpływ na wysokość stawki podatku – powoduje jej wzrost.

8. Nota prawna

Opracowanie stanowi utwór w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2006 r. nr 90 poz. 631, t.jedn. z późn. zm.). Publikowanie bądź powielanie niniejszego opracowania lub jego części, przytaczanie opinii, jak również rozpowszechnianie w jakikolwiek inny sposób informacji w nim zawartych bez pisemnej zgody Crede sp. z o.o. jest zabronione.

Ten post dostępny jest także w języku: English Français