Przychód z tytułu dywidendy wypłacanej wspólnikom/akcjonariuszom będącym osobami fizycznymi jest opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Nie budzą wątpliwości zasady opodatkowania dywidendy wypłacanej polskim rezydentom podatkowym. Wiele pytań pojawia się natomiast w przypadku gdy dywidenda ma zostać wypłacona osobie nieposiadającej w Polsce rezydencji podatkowej.
1. Nierezydenci i opodatkowanie uzyskiwanych przez nich przychodów
Z art. 3 ust. 1,2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, wynika, iż polskim rezydentem podatkowym jest osoba mająca miejsce zamieszkania na terytorium Polski. Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium RP uważa się osobę fizyczną, która:
- posiada na terytorium naszego kraju centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
- przebywa na terytorium Polski dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Rezydenci podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Oznacza to, iż ciąży na nich obowiązek zapłaty podatku od całości dochodów (przychodów), bez względu na miejsce położenia ich źródeł (art. 3 ust. 1 ustawy).
Osoby, które nie mają na terytorium RP miejsca zamieszkania, są nierezydentami podatkowymi. Podlegają one obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Polski. Jest to tzw. ograniczony obowiązek podatkowy (art. 3 ust. 2a ustawy).
Polski ustawodawca w art. 3 ust. 2 ustawy stworzył przykładowy katalog źródeł dochodów (przychodów) osiąganych w Polsce przez nierezydentów. Należą do nich dochody (przychody) m.in. z:
- pracy wykonywanej na terytorium RP na podstawie stosunku służbowego, pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia;
- działalności wykonywanej osobiście na terytorium Polski, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia;
- działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium RP, w tym poprzez położony na terytorium naszego kraju zagraniczny zakład;
- położonej na terytorium Polski nieruchomości lub praw do takiej nieruchomości, w tym z jej zbycia w całości albo w części lub zbycia jakichkolwiek praw do tej nieruchomości;
- papierów wartościowych oraz pochodnych instrumentów finansowych niebędących papierami wartościowymi, dopuszczonych do publicznego obrotu na terytorium RP w ramach regulowanego rynku giełdowego, w tym uzyskane ze zbycia tych papierów albo instrumentów oraz z realizacji praw z nich wynikających;
- tytułu przeniesienia własności udziałów (akcji) w spółce, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną lub tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, instytucji wspólnego inwestowania lub w innej osobie prawnej, a także praw o podobnym charakterze lub z tytułu należności będących następstwem posiadania w/w – jeżeli co najmniej 50% wartości aktywów tej spółki, spółki niebędącej osobą prawną, funduszu inwestycyjnego, instytucji wspólnego inwestowania lub osoby prawnej, bezpośrednio lub pośrednio, stanowią nieruchomości położone w Polsce lub prawa do takich nieruchomości;
- tytułu przeniesienia własności udziałów (akcji), ogółu praw i obowiązków, tytułów uczestnictwa lub praw o podobnym charakterze w spółce nieruchomościowej;
- tytułu należności regulowanych, w tym stawianych do dyspozycji, wypłacanych lub potrącanych, przez osoby fizyczne, osoby prawne albo jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium RP, niezależnie od miejsca zawarcia umowy i wykonania świadczenia;
- niezrealizowanych zysków.
2. Opodatkowanie dywidendy
Dywidenda to część zysku spółki kapitałowej wypłacana wspólnikom/akcjonariuszom. Od przychodów uzyskanych tytułem dywidend pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy (art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy). Zryczałtowany podatek pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania przychodu (art. 30a ust. 6 ustawy).
W stosunku do nierezydentów powyższe zasady ulegają modyfikacji. Art. 30a ust. 2 ustawy stanowi bowiem: Przepisy ust. 1 pkt 1-5, 10a i 11a-11f stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub niepobranie (niezapłacenie) podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.
W praktyce oznacza to, iż jeżeli wynika to z mającej zastosowanie w danym przypadku umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, płatnik może zastosować do opodatkowana dywidendy wypłacanej nierezydentowi stawkę ryczałtu określoną w tej umowie, a nawet odstąpić od poboru podatku. Skorzystanie z zasad opodatkowania wynikających z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania ustawodawca uzależnił od przedstawienia przez podatnika certyfikatu rezydencji. Jeżeli podatnik nie przedstawi przedmiotowego dokumentu, zastosowanie ma zryczałtowana stawka podatku w wysokości 19%.
3. Odprowadzenie podatku do Urzędu Skarbowego i PIT-8AR
Płatnikiem podatku od dywidendy jest spółka wypłacająca świadczenie. Płatnik zobowiązany jest do przekazania pobranego podatku na rachunek właściwego urzędu skarbowego w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatek został pobrany (art. 42 ust. 1 ust. 1 ustawy).
Ponadto na spółce spoczywa obowiązek przesłania do urzędu skarbowego deklaracji rocznej o zryczałtowanym podatku dochodowym PIT-8AR. Przedmiotową deklarację należy złożyć do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym do właściwego Urzędu Skarbowego (art. 42 ust. 1a ustawy). Deklaracja PIT – 8AR winna zostać złożona do urzędu skarbowego drogą elektroniczną (art. 45ba ustawy).
4. Informacja IFT-1R oraz informacja IFT-1
W przypadku gdy dywidenda została wypłacona osobie fizycznej będącej nierezydentem, na płatniku dodatkowo spoczywa obowiązek przesłania do Urzędu Skarbowego oraz nierezydenta informacji IFT-1R oraz informacji IFT -1.
Płatnik ma obowiązek sporządzić i przesyłać informację roczną IFT-1R w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym (art. 42 ust. 2 pkt 2 ustawy). Natomiast informacja IFT-1 jest sporządzana i przesyłana przez płatnika na pisemny wniosek nierezydenta w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku (art. 42 ust. 4 ustawy). W tym miejscu zaznaczyć należy, iż sporządzenie i przekazanie przez płatnika w trakcie roku podatkowego deklaracji IFT-1 nie wyłącza ciążącego na nim obowiązku przygotowania i przekazania deklaracji IFT-1R (art. 42 ust. 2 pkt 2 ustawy in fine).
Informacje IFT-1R i IFT-1 należy przesłać do urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania osób zagranicznych. Zastosowanie mają tutaj postanowienia rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 565 z późń. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z rozporządzenia wynika, iż właściwi miejscowo są ustaleni według adresu siedziby płatnika następujący naczelnicy urzędów skarbowych:
- w województwie dolnośląskim – Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław-Psie Pole;
- w województwie kujawsko-pomorskim – Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Bydgoszczy;
- w województwie lubelskim – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Lublinie;
- w województwie lubuskim – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Zielonej Górze;
- w województwie łódzkim – Naczelnik Urzędu Skarbowego Łódź-Śródmieście;
- w województwie małopolskim – Naczelnik Urzędu Skarbowego Kraków-Śródmieście;
- w województwie mazowieckim – Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście;
- w województwie opolskim – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu;
- w województwie podkarpackim – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie;
- w województwie podlaskim – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Białymstoku;
- w województwie pomorskim – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gdańsku;
- w województwie śląskim – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Katowicach;
- w województwie świętokrzyskim – Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Kielcach;
- w województwie warmińsko-mazurskim – Naczelnik Urzędu Skarbowego w Olsztynie;
- w województwie wielkopolskim – Naczelnik Urzędu Skarbowego Poznań-Nowe Miasto;
- w województwie zachodniopomorskim – Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego w Szczecinie.
5. Nota prawna
Opracowanie stanowi utwór w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2006 r. nr 90 poz. 631, t.jedn. z późn. zm.). Publikowanie bądź powielanie niniejszego opracowania lub jego części, przytaczanie opinii, jak również rozpowszechnianie w jakikolwiek inny sposób informacji w nim zawartych bez pisemnej zgody Crede sp. z o.o. jest zabronione.
